Είχα
πολύ καιρό να πιάσω στα χέρια μου
μυθιστόρημα. Ομολογώ ότι τα τελευταία
χρόνια τα λογοτεχνικά έργα δεν είναι
της προτίμησής μου. Ωστόσο, ένα καλό
βιβλίο - δώρο γενεθλίων από αγαπημένους
φίλους- ήταν μια πρώτης τάξεως αφορμή
για να ξαναπιάσω στα χέρια μου αυτό το
«ξεχασμένο» μου είδος. Πόσο μάλλον όταν
πρόκειται για κείμενο του νομπελίστα
συγγραφέα, του Πορτογάλου Ζοζέ Σαραμάγκου.
Αυτό
που κάνει εντύπωση από την πρώτη στιγμή
είναι το ανατρεπτικό του θέμα. Ένα
κράτος, μια κυβέρνηση, το σύστημα εξουσίας
σε απόλυτη αμηχανία από την συντριπτική
και επαναλαμβανόμενη επικράτηση του
λευκού στις δημοτικές εκλογές της
πρωτεύουσας.
Αν
και – για να είμαι ειλικρινής - το κείμενο
δεν διεκδικεί δάφνες νομπελικού επιπέδου
ούτε όσον αφορά την ποιότητα του λόγου
(σχεδόν προφορικός με διαλόγους ενίοτε
συγκεχυμένους) ούτε όσον αφορά την
συναρπαστικότητα της πλοκής ή την
ευρηματικότητα του συγγραφέα, η κύρια
δύναμή του είναι αυτό ακριβώς το
πρωτότυπο, σύγχρονο θέμα του. Άλλωστε,
όλα σχεδόν τα έργα του Σαραμάγκου
χαρακτηρίζονται από ανατρεπτικά θέματα
που θίγουν καίρια, σημερινά ζητήματα
όπως η κοινωνική οργάνωση, η εξουσία, η
ιστορική ταυτότητα, ο καταναλωτισμός,
ο θάνατος κλπ. Και όλα αυτά τοποθετημένα
– όχι σε κάποια άλλη εποχή- αλλά στο
παρόν.
Όταν η πλειοψηφία των εκδόσεων στην
Ελλάδα αφορά σε ιστορίες αγάπης από τη
Σμύρνη και την Πόλη, στα περασμένα
μεγαλεία, στην κατατρεγμένη αριστερά,
στον Εμφύλιο και την Κατοχή ή στο Βυζάντιο
και την Οθωμανική αυτοκρατορία και την
ίδια ώρα μας έρχονται μαζικά από το
εξωτερικό βιβλία με πνεύματα και
εξωγήινους, με ξωτικά της Σκανδιναβίας,
βρικόλακες των Καρπαθίων, μεσαιωνικούς
ιππότες και ρομαντικούς του 18ου αι. ή
ακόμα με Ρωμαίους πολέμαρχους, Ούνους
και ευρωπαίους εξερευνητές-αποικιοκράτες,
μου δημιουργούν πραγματικά αισθήματα
μεγάλης εκτίμησης εκείνοι οι –δυστυχώς
– ξένοι συγγραφείς που αποτολμούν να
συνθέσουν μοντέρνες ιστορίες, για
φλέγοντα σύγχρονα θέματα, στο σήμερα.
Ενδεχομένως να μην το κάνουν πάντα με
την μεγαλύτερη καλλιτεχνική ή εμπορική
επιτυχία. Ωστόσο, επιδεικνύοντας μια
αξιέπαινη δημιουργική τόλμη επιχειρούν
να φέρνουν μία καινούργια φρεσκάδα στον
χώρο της λογοτεχνίας, να αναδείξουν τα
τρέχοντα ζητήματα και να μας προβληματίσουν.
Γι΄
αυτό και μόνο αξίζει τον κόπο να τους
επιβραβεύσουμε με την δική μας ανάγνωση.
Προς
ενημέρωση, το βιβλίο διαβάζεται εύκολα
και γρήγορα (έφυγε σε μία εβδομάδα
περίπου).
Επίσης,
χωρίς να είναι απολύτως απαραίτητο,
σας συνιστώ να το διαβάσετε μετά από το
έργο «ΠΕΡΙ ΤΥΦΛΟΤΗΤΟΣ» του ίδιου
συγγραφέα, του οποίου αποτελεί – κατά
κάποιον τρόπο – συνέχεια.
Κυκλοφορεί
σε καλαίσθητη έκδοση από τον οίκο
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
Τη σημερινή ανάρτηση επιμελήθηκε ο Βασίλης.