Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ!


Πολύ γλυκιά καλημέρα σε όλους σας!

Δυστυχώς, ένα πρόβλημα του υπολογιστή μας κράτησε για λίγο μακριά σας, αλλά επιστρέψαμε δριμύτερες! Η τέταρτη μέρα του Δεκεμβρίου είναι γεγονός, γιορτή της Αγίας Βαρβάρας σήμερα και ολοένα πλησιάζουμε προς τα Χριστούγεννα. 

Σχετική με τις γιορτές είναι και η σημερινή μας ανάρτηση και πιο ειδικά ένα έθιμο που ακόμα και σήμερα, ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίας γυναίκες, το τηρούν κάθε χρόνο από άκρη σ' άκρη στη Λευκάδα. Πρόκειται για το πλάσιμο του Χριστόψωμου, ή αλλιώς του "καλού ψωμιού", όπως έλεγαν οι παλαιότεροι. Κι αυτό γιατί οι νοικοκυρές πλάθουν και ψήνουν το ψωμί που προορίζεται για το γιορτινό τραπέζι του Δωδεκαημέρου με ιδιαίτερη προσοχή και ευλάβεια. Ειδικά για τα παιδιά, πλάθουν μικρότερα ψωμιά, τους αποκαλούμενους "σταυρούς" για τα αγόρια, που στην επιφάνειά τους πλάθουν ένα σταυρό και τις "μπαλούμπες", ή "βλάχες" για τα κορίτσια που έχουν σχήμα και μορφή γυναικεία . Όλα τα παιδιά, ειδικά παλιότερα στα χωριά, λαχταρούσαν να δουν το δικό τους ψωμάκι, το πλασμένο για εκείνα προσωπικά. Μέχρι και μικροκαυγάδες μπορεί να γίνουν για το ποιο είναι πιο όμορφο και ποιο ανήκει σε ποιόν!


Όταν πλέον φτάνει το βράδυ της παραμονή των 
Χριστουγέννων και έχει ετοιμαστεί το τραπέζι, τοποθετείται στη μέση του τραπεζιού ένα γεμάτο μπουκάλι κρασί και δίπλα του ένα μπουκάλι λάδι. Κατόπιν ο νοικοκύρης χαράζει βαθιά το χριστόψωμο σηματίζοντας ένα σταυρό. Όλα τα μέλη της οικογένειας στέκονται όρθιοι γύρω από τις θέσεις τους, ο νοικοκύρης τοποθετεί το ψωμί πάνω στα μπουκάλια και όλοι απλώνουν το χέρι τους για να πιάσουν το ψωμί. Μεταξύ ευχών για "χρόνια πολλά και καλά", αλλά και προσωπικές ευχές για κάθε μέλος της οικογένειας, τραβούν όλοι μαζί σιγά σιγά, μέχρι να ανοίξει το ψωμί στα τέσσερα.



Έτσι και φέτος η γιαγιά Ευγενία, όπως άλλωστε παραδοσιακά κάνει κάθε χρόνο,  θα ζυμώσει και θα πλάσει τα ψωμιά μας, αλλά και άλλα καλούδια, όπως λαδοκούλουρα και φρυγανιές. Κι εμείς όλο εκεί γύρω να προσπαθούμε να απομνημονεύσουμε όλη τη διαδικασία, μιας και όλα εκτελούνται από τη γιαγιά διαισθητικά και "με το μάτι"... 


Δείτε τη στη φωτογραφία, που έχει τραβηχτεί 3 χρόνια πριν, τα ξημερώματα της παραμονής των Χριστουγέννων σπίτι μας να πλάθει!


Με την ξύλινη στρογγυλή σφραγίδα που φαίνεται στην παραπάνω φωτογραφία, η οποία είναι "διαβασμένη" στην εκκλησία, σφραγίζεται το ψωμί προτού στολιστεί με καρύδια και αμύγδαλα, για να είναι ευλογημένο. Κι από ότι μας διηγείται η γιαγιά παλιά έφκιαναν ολόκληρες παραστάσεις με ζυμάρι για διακόσμηση πάνω στο ψωμί, από λουλουδάκια και φυλλαράκια μέχρι πουλάκια.

Βέβαια, το Χριστόψωμο είναι πανελλήνιο έθιμο, όμως εμείς σας περιγράφουμε τη διαδικασία που μας έχει δείξει η πολύ χρυσοχέρα γιαγιούλα μας, η οποία φέτος θα φτιάξει και την ¨μπαλούμπα¨ της δισέγγονής της! Και του χρόνου ευχόμαστε να είναι καλά!

Φιλιά σε όλους σας και καλές γευστικές προετοιμασίες!


4 σχόλια:

eugenia grapsa είπε...

egw mporw na sas bohtheisw sto decor giati to kanw ta last 10 year mazi me th giagia!!!!!!!!
stafides,karydia,garyfala,kanela,amygdala kai alla pernoun "zwh" panw sta pswmia kai stis mpaloumpes!!!!!!!
eugenia grapsa

ΕΥΓΕΝΙΑ είπε...

Ετσι ακριβώς είναι και για μας είναι μια ιεροτελεστία. Και βεβαία, όχι μόνο ξενυχτάγαμε με τη γιαγιά για να βοηθήσουμε, αλλά πηγαίναμε και πρωί πρωί τα ψωμιά στο φούρνο της γειτονιάς για να ψηθούν. Τι ωραίες αναμνήσεις!!! Μπράβο γιαγιά!

EVAGELIA VRETTOU είπε...

Μίλησαν οι δυο εγγόνες που εκτός από το όνομα, πήραν και την προκοπή της γιαγιάς! χι χι χι!
Μπράβο κορίτσια!

dimas είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.