Αναγνωρίζοντας τα βρώσιμα άγρια χόρτα του τόπου μας

Γεια χαρά και πάλι. 

Όποιος έχει μεγαλώσει κοντά σε αγρούς πιθανότατα να έχει μαζέψει αγριολάχανα έστω και μια φορά στη ζωή του. Προσωπικά θυμάμαι κάτι όμορφα, χειμωνιάτικα μεσημέρια που πηγαίναμε μαζί με τις γειτόνισσες ή τη γιαγιά μας στους αγρούς για να μαζέψουμε χόρτα για βραστή σαλάτα. Παιδάκια σαν ήμασταν μας έδιναν δυο τρία διαφορετικά και τα χρησιμοποιούσαμε σα δείγμα για να κόβουμε κι εμείς παρόμοια. Έτσι μάθαμε να ξεχωρίζουμε κάμποσα και μας έγινε κι εμάς συνήθεια που εντάξαμε στο διαιτολόγιό μας. 

Το χωράφι που περιβάλει το τωρινό μας σπίτι είναι γεμάτο λάχανα -έτσι λέμε στη Λευκάδα τα χόρτα- και μαζί με τα αντίδια που φυτέψαμε έχουμε την τύχη να τρώμε κι απ' αυτά. Τα δε λάπατα που φυτρώνουν δίνουν εξαιρετική γεύση στις σπανακόπιτές μας. Ομολογουμένως, αυτά δεν τα αναγνώριζα εγώ, ο Βασίλης μου τα υπέδειξε, που έμαθε κι αυτός πλάι στη γιαγιά του να μαζεύει λάχανα. 

Σήμερα θα σας δείξω όλα εκείνα που μαζέψαμε και αναγνωρίσαμε με τη βοήθεια της μαμάς μου σύμφωνα με το πώς τα ονομάζουν στη Λευκάδα. Φυσικά, κάποια είναι ευρέως γνωστά σε όλους, για παράδειγμα το πικρορόδικο, που όπως αποκαλύπτει και τ' όνομά του ξεχωρίζει για την πικράδα του. Παλιά ούτε να τ' ακούω δεν ήθελα, τώρα όμως αυτή η πικράδα δίνει άλλη χάρη στη βραστή σαλάτα.  

Η μαμά μας έδειξε και το γλυκορόδικο, το οποίο έχει πολύ χαρακτηριστικό φύλλο όπως βλέπετε.  

Εκείνο που δεν ήξερα καθόλου είναι η λαψάνα, η οποία πια μου αποτυπώθηκε στο μυαλό χάρη στο έντονο σκούρο περίγραμμα που έχει στα φύλλα της. 

Ο ζώχος θα έλεγα είναι επίσης κοινό λάχανο. Βέβαια, το έχω ακούσει και ζωχό στη Χίο και τον έχω δει γραμμένο και με όμικρον. Μυστήριο παραμένει η ορθογραφία του, το σχήμα του ωστόσο αποτυπώνεται εύκολα στο μυαλό μιας κι έχει κατσαρά κι ελαφρώς αγκυλωτά φύλλα. 

Το προζυμάκι είναι άλλο ένα χόρτο που μάζευα εμπειρικά χωρίς να γνωρίζω την ονομασία του, το οποίο κατατάσσεται σε εκείνα με γλυκιά γεύση. 

Γλυκό είναι και το καρζόνι, ένα χόρτο που φύεται εκεί όπου υπάρχει νερό. Σ' ένα λευκαδίτικο ιστότοπο είδα να το αναφέρουν κι ως το μαϊντανό της θάλασσας. Η αλήθεια είναι ότι μια οποιοτητα υπάρχει ανάμεσα στα δύο είδη.   

Για το τέλος σας άφησα το σπροχόρταρο. Έτσι το λέει η μαμά μου, που το έμαθε από τη δική της μαμά. Αν στα μέρη σας λέγεται διαφορετικά παρακαλώ μοιραστείτε το μαζί μας. Αυτό μοιάζει με τα φύλλα του καρότου κατά κάποιο τρόπο και είναι ελαφρώς σκληρό χόρτο κι αφού βράσει. Στη Λευκάδα συνήθιζαν να το τρώνε μαζί με σκορδαλιά. 

Άλλο ένα λάχανο που έχει χαραχθεί στο μυαλό μου είναι το γουρουνάκι, ένα ιδιαίτερο χόρτο που η γιαγιά μας είχε μάθει να το μαζεύουμε γιατί το αναγνωρίζαμε εύκολα από τα "μπιμπίκια" και το χνούδι που έχει το φύλλο του. Έξυπνη σαν ήταν η γιαγιά μας έβαζε αυτή την αποστολή και ξέγνοιαζε από τη μόνιμη ερώτησή μας: "Γιαγιά, αυτό τρώγεται;". Αυτό δεν το έχουμε φωτογραφίσει εδώ στην Κέρκυρα, αλλά ήθελα να μοιραστώ μαζί σας αυτή την ανάμνηση.  

Καλό Σαββατοκύριακο, 

Ευγενία

Ο λαχανόκηπός μας.

Γεια χαρά σε όλους!

Και να, λοιπόν, που μετά από έντεκα χρόνια περιπλάνησης ανά την Ελλάδα βρεθήκαμε επιτέλους στην ευτυχή συγκυρία να μένουμε σε σπίτι που διαθέτει κήπο! Και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι η πρωταρχική αφορμή που δημιουργήθηκε αυτό το μπλογκ ήταν να καταγράψουμε όλες τις εμπειρίες και τα βήματα που θα κάναμε με σκοπό να μετατρέψουμε τον ακάλυπτο της πολυκατοικίας μας στο Παγκράτι από άχαρη γωνιά σε όμορφο κήπο με λουλούδια και ζαρζαβατικά, προσβάσιμο σε όλους. Βέβαια, αυτό το πλάνο εγκαταλήφθηκε πολύ γρήγορα, απ' όταν απέκτησε πρόσβαση στον χώρο ένα σκυλί μιας ενοικιάστριας το οποίο προκαλούσε διάφορες φθορές. Μετά άρχισαν και οι δικές μας μετακομίσεις ανά την Ελλάδα, οπότε η διαμόρφωση του ακάλυπτου ξεχάστηκε για τα καλά...

Αυτή τη φορά αδράξαμε την ευκαιρία και με το που καταφτάσαμε στην Κέρκυρα άρχισε να οργανώνεται κι ο λαχανόκηπος. Αρωγοί σε αυτό στάθηκαν οι γονείς μου, που ήρθαν από τη Λευκάδα κι ανέλαβαν να προετοιμάσουν το χωράφι προτού φυτέψουν τα πρώτα λαχανικά. 

Κόψιμο χορταριών, τσάπισμα, σκάλισμα, απομάκρυνση της αγριάδας κι άλλων ζιζανίων ήταν οι πρώτες εργασίες που έγιναν. Κι έπειτα άρχισε το φύτεμα. Τί περιλαμβάνει ένας χειμερινός λαχανόκηπος αρχαρίων; Πράσα και κρεμμυδάκια, μπρόκολα, κουνουπίδια και λάχανα, μαρούλια, αντίδια, παντζάρια και κουκιά ήταν όσα φυτεύτηκαν γι' αρχή. 

Επειδή το μέρος είναι βροχερό, ο κήπος δε χρειάζεται πότισμα. Σκάλισμα κάπου και πού για να μένει αφράτο το χώμα και υπομονή βλέποντας τα φυτά μας να μεγαλώνουν και περιμένοντας με αγωνία να φανούν οι πρώτοι καρποί. 

Ομολογουμένως, τα μπρόκολα, τ' αντίδια και τα κρεμμυδάκια ήταν τα πρώτα  που αρχίσαμε να γευόμαστε. Κι επειδή μαζί με τα ζαρζαβατικά έκαναν την παρουσία τους και οι κάμπιες, αποφασίσαμε ν' αφήσουμε ένα δυο φυτά γι' αυτές για να τρέφονται παρά να ραντίσουμε. 

Τα κουνουπίδια μας γίνανε κάπως αργά, αλλά χαλάλι τους. Η γεύση τους είναι ασυναγώνιστη. Ακόμη κι ο Βασίλης που δεν τα προτιμάει, αυτά τα εκτίμησε δεόντως. Άλλη η χάρη του φρεσκοκομμένου λαχανικού. 

Κι αν είναι αλήθεια αυτό που είχα δει σε κάποιο ξένο ντοκιμαντέρ, άπαξ και κόψουμε ένα λαχανικό αυτομάτως χάνει το 20% της γεύσης του. Φανταστείτε λοιπόν, σε τί κατάσταση φτάνουν στο τραπέζι μας όλα εκείνα που μένουν για μεγάλο διάστημα στα ψυγεία. Πώς λοιπόν να μην ξεχωρίζει το φρεσκοκομμένο;

Πριν μια βδομάδα κόψαμε και το πρώτο μας λάχανο ενώ τα κουκιά μας άνθισαν κι ανάμεσά τους άρχισαν να πετάνε μέλισσες και πεταλούδες.

Μαζί άνθισε και το μπρόκολο που είχαμε αφήσει για τις κάμπιες. Έχετε άραγε δει ποτέ ανθισμένο μπρόκολο; Είναι μια έκπληξη! 

Το κακό είναι ότι το τελευταίο διάστημα πέφτει παγετός τα βράδια και πολλά απ' τα κουκιά μας έχουν καεί. Έχει βέβαια και η παγωνιά την ομορφιά της και δεν ξεχνάω να φωτογραφίζω διάφορες λεπτομέρειες της φύσης. 

Το κρύο πάει παρέα με το τζάκι και πέρα απ' τη ζεστασιά του μας χαρίζει και στάχτη. Και μετά από τη συμβουλή της μαμά μου, ανά τακτά διαστήματα πασπαλίζουμε τον κήπο με στάχτη, μιας και δρα ως λίπασμα που ευεργετεί όλα αυτά τα χειμερινά λαχανικά. 

Αυτά έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής ως αρχάριοι. Τώρα πια κάνουμε πλάνα κι όνειρα για το καλοκαιρινό μποστανάκι μας. Ήδη έχουμε προμηθευτεί σπόρους για σπανάκι κι άλλες πρασινάδες, ενώ ο Βασίλης στον ελεύθερό του χρόνο τσαπίζει κι άλλες μεριές του χωραφιού για ν' αφρατέψει το χώμα και να γίνει κατάλληλο για φύτεμα.      

Μακάρι όλα τα σπίτια να είχαν πρόσβαση σε μια σπιθαμή γης. Είναι τόσο όμορφη ενασχόληση η κηπουρική, ενώ η γη σε ανταμείβει απλόχερα!       

Να περνάτε καλά, 

Ευγενία  

Μαρμελάδα κουμκουάτ

Γεια χαρά σε όλους σας!

Έφτασε η στιγμή για μαρμελάδα κουμκουάτ. Άλλωστε Κέρκυρα και κουμκουάτ είναι ταυτόσημα. Δε νομίζω να καλλιεργείται συστηματικά πουθενά αλλού στην Ελλάδα αυτό το δέντρο με ιαπωνική και κινεζική καταγωγή. Μάλιστα, στα κινεζικά σημαίνει χρυσό πορτοκάλι και είναι σύμβολο της καλοτυχίας. Καθώς διάβασα, στην Ευρώπη εμφανίστηκε το 1846 ενώ στην Κέρκυρα το φύτεψε για πρώτη φορά στο κτήμα του ο Βρετανός γεωπόνος Sydney Merlin. Από τότε το κουμκουάτ είναι ο πρωταγωνιστής των τοπικών προϊόντων. Λικέρ, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού αλλά και δημιουργικά παντρέματα ζαχαροπλαστικής κατακλύζουν όλες τις βιτρίνες της τοπικής αγοράς. 

Λίγες μέρες πριν η ξαδέρφη μου μου έστειλε μια τσάντα κουμκουάτ αλλά δεν ήξερα τί να τα κάνω! Καθάρισα ένα σαν να ήταν μανταρίνι, το έφαγα αλλά δε με ενθουσίασε καθόλου. Όταν τη ρώτησα μου εξήγησε ότι το τρώμε με τη φλούδα, μιας κι εκεί βρίσκεται όλη η γεύση. Και πράγματι είχε δίκιο. Και παρά του ότι φημίζονται για την ήπια πικράδα τους, τα δικά μας δεν ήταν πικρά. 

Αφού φάγαμε λίγα, τα υπόλοιπα τα κάναμε μαρμελάδα ακολουθώντας μια συνταγή ενός βρετανικού βιβλίου που έχω αφιερωμένο σε μαρμελάδες κι άλλους τρόπους συντήρησης φρούτων και λαχανικών. Με τον ίδιο τρόπο κάνουμε μαρμελάδες όλα τα εσπεριδοειδή. 

Υλικά για μαρμελάδα κουμκουάτ (περίπου ενάμιση κιλό): 

1 κιλό κουμκουάτ

75 μλ. χυμός λεμονιού

1 κιλό καστανή ζάχαρη (το βιβλίο πρότεινε 2 κιλά, αλλά εγώ ρίσκαρα κι έβαλα μόνο ένα)

2,5 λίτρα νερό

Εκτέλεση:   

Πλένουμε πολύ καλά τα φρούτα, κόβουμε τις κορυφές και τα κόβουμε στη μέση. Με ένα κοφτερό μαχαίρι τα κόβουμε σε χοντρές ή λεπτές φέτες, σύμφωνα με την αρέσκειά μας αφαιρώντας ταυτόχρονα και τα κουκούτσια. 

Βάζουμε τις φέτες σε βαθιά κατσαρόλα και σκεπάζουμε με τα 2,5 λίτρα νερού. Τις αφήνουμε να μουλιάσουν για όλη τη νύχτα. 

Την επόμενη μέρα βάζουμε την κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά κι αφού πάρουν μια βράση καπακώνουμε την κατσαρόλα, χαμηλώνουμε στο μέτριο τη φωτιά κι αφήνουμε τα φρούτα να σιγοβράσουν για δύο με δυόμιση ώρες, μέχρι να μαλακώσουν οι φλούδες. Πλέον το περιεχόμενο της κατσαρόλας θα έχει μειωθεί στο ένα τρίτο. 

Προσθέτουμε το χυμό λεμονιού και τη ζάχαρη κι ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη. Προτείνω να ρίξετε πρώτα ένα κιλό ζάχαρη κι αν σας φαίνεται πικρή η γεύση τότε να προσθέτετε σταδιακά για να διορθώσετε τη γεύση. Επίσης, σε αυτό το σημείο μπορείτε να ομογενοποιήσετε τη μαρμελάδα με ραβδομπλέντερ, μιας και οι φλούδες γενικώς δε λιώνουν. 

Ανεβάζουμε τη θερμοκρασία ώστε ν' αρχίσει ο έντονος βρασμός για να δέσει η μαρμελάδα. Αυτό θα πάρει περίπου 20-25 λεπτά. Εγώ χρησιμοποιώ το θερμόμετρο ζαχαροπλαστικής κι όταν η θερμοκρασία φτάσει στους 103-104 βαθμούς τότε η μαρμελάδα έχει δέσει. Στο μεταξύ αποστειρώνουμε τα γυάλινα βάζα μας. 

Όταν δέσει η μαρμελάδα την αποσύρουμε από τη φωτιά, την αφήνουμε να ηρεμήσει για 10 λεπτά και μετά τη μεταφέρουμε στα βάζα μας. Αφού τα βιδώσουμε πολύ σφιχτά με τα καπάκια τους, τα αναποδογυρίζουμε και τα αφήνουμε για 24 ώρες μέχρι να κρυώσουν εντελώς.

Εμένα αρχικώς η μαρμελάδα μου φαινόταν πολύ νερουλή, αλλά έβαλα 2-3 κουταλιές σ' ένα πιατάκι για να κρυώσει γρήγορα κι έτσι κατάλαβα ότι η μαρμελάδα ήταν μια χαρά δεμένη. 

Επίσης, αυτή τη διαδικασία ακολουθούμε και για τ' άλλα εσπεριδοειδή. Το μόνο βήμα που προσθέτουμε είναι αφού κόψουμε στα δύο τα φρούτα, τα στύβουμε και κρατάμε το χυμό. Τον προσθέτουμε στην κατσαρόλα μαζί με τις φλούδες και το νερό.

Τέλος, να πω ότι σε ελληνικές ιστοσελίδες διάβασα ότι πρώτα ξεπικρίζουν τα κουμκουάτ βράζοντάς τα και μετά τα κάνουν μαρμελάδα. Με προβλημάτισε αυτή η πληροφορία, αλλά έκρινα ότι αφού τα δικά μας δεν ήταν πικρά ν' αποφύγω αυτή τη διαδικασία. 

Σας αποχαιρετώ και σας εύχομαι καλό Σαββατοκύριακο. 

Ευγενία  

    

One inch patchwork.

Καλημέρα σε όλους!

Είναι αλήθεια ότι η ραπτομηχανή μου είναι το μοναδικό αντικείμενο που παραμένει πακεταρισμένο μετά τη μετακόμιση στην Κέρκυρα, αλλά μέχρι τις αρχές Οκτώβρη έραβα ασταμάτητα. Ευτυχώς, πρόλαβα και φωτογράφισα και κάποια πράγματα που ήταν σε εξέλιξη εκείνη την περίοδο και να που σήμερα έχω την ευκαιρία να σας τα παρουσιάσω.

Όπως καταλαβαίνετε κι απ' τον τίτλο της ανάρτησης, για πάτσγορκ θα σας μιλήσω και πάλι, αυτή την μοναδική τεχνική που εμπεριέχει την ιδέα της ανακύκλωσης, όσο ίσως λίγες τεχνικές. Είναι γεγονός ότι όταν πρωτοξεκίνησα την ενασχόλησή μου με αυτό το χόμπι είχα μπει στη διαδικασία ν' αγοράζω συχνά πυκνά υφάσματα από τη Μ. Βρετανία και την Αμερική. Ωστόσο, τα τελευταία δύο χρόνια αποφάσισα να μην αγοράσω κανένα, ωθώντας τον εαυτό μου να ράβω δημιουργικά αποκλειστικά και μόνο με ό,τι διαθέτω. 

Κι επειδή πάντα τα ρετάλια είναι ένα ζήτημα από μόνα τους, μια μέρα συγκέντρωσα τα πιο μικρά που διέθετα κι αφού τα σιδέρωσα, άρχισα να κόβω μικρά τετράγωνα μεγέθους μιάμισης ίντσας (3,8 εκ). 

Με αυτά τα ρετάλια άρχισα να ράβω τετράγωνα αποτελούμενα από 16 μικρά τετράγωνα και μετά ανά τέσσερα τα έραβα μεταξύ τους. Τον μόνο κανόνα που προσπάθησα ν' ακολουθήσω είναι να κρατάω μια χρωματική αρμονία στα τετράγωνα που έραβα ώστε να μπορέσω πιο εύκολα να τα ενώσω μεταξύ τους. 

Όπως σας έχω ξαναπεί δε μου αρέσει και πολύ η βαβούρα κι επειδή το να ταιριάξω τα χρώματα των υφασμάτων μπορεί να καταλήξει σπαζοκεφαλιά για μένα, ένας τρόπος για να μπορώ ν' αποφεύγω αυτή τη σύγχυση είναι να χρησιμοποιώ πολύ το λευκό. 

Αυτά τα μεγάλα τετράγωνα που προκύπτουν ονειρεύομαι να τα μετατρέψω σε πάπλωμα με σκουρόχρωμο sashing, κάτι που δεν έχω ξανακάνει. 

Ως ώρας όλα μου τα παπλώματα έχουν λευκό φόντο, οπότε αυτή τη φορά λέω να διαφοροποιηθώ!  

Βέβαια, έχω πολύ μέλλον μπροστά μου, αλλά μιας και τρώγοντας ανοίγει η όρεξη λέω να κάνω το μεγάλο βήμα -να ξεπακετάρω τη μηχανή μου- και ν' αρχίσω να ενώνω μικρά τετράγωνα μεταξύ τους! 

Καλή συνέχεια σε ό,τι κάνετε, 

Ευγενία