Κάνοντας πεζοπορία: πρακτικές συμβουλές για ασφαλείς κι απολαυστικές διαδρομές.

Η πεζοπορία στη φύση αποκτά τα τελευταία χρόνια ολοένα και μεγαλύτερο κοινό και τείνει να γίνει για πολλούς αγαπημένη ασχολία. Και πώς να μην συμβεί αυτό, άλλωστε, αφού τα πλεονεκτήματα της είναι πολλά και αδιαμφισβήτητα. Τα σημαντικότερα απ' αυτά είναι η επαφή με τη φύση, η πολύωρη «αποσύνδεση» από τα καθημερινά άγχη και τις τεχνολογικές συσκευές, ο ποιοτικός χρόνος με τους συνοδοιπόρους, η γνωριμία με νέα τοπία αλλά και με την τοπική χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, η φυσική άσκηση και ενδεχομένως πολλά άλλα δευτερεύοντα που ξεχνώ.

Η παραμονή μας στη Σάμο τα τελευταία δύο χρόνια, μας έδωσε την ευκαιρία να κολλήσουμε και εμείς το «μικρόβιο» της πεζοπορίας καθώς το νησί ενδείκνυται για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα (πλούσια φύση που σου χαρίζεται απλόχερα, συχνή εναλλαγή τοπίων και μορφολογίας καθώς και πληθώρα σηματοδοτημένων διαδρομών σε κοντινές αποστάσεις από τα οικιστικά κέντρα). Με πάνω από 20, λοιπόν, διαδρομές στα πόδια μας στο νησί, έχουμε την (ψευδ)αίσθηση ότι ξεπεράσαμε το στάδιο του αρχαρίου και με κάποια συγχωρήσιμη - ελπίζουμε - «αλαζονεία» θα σας δώσουμε μερικές πρακτικές συμβουλές, για όσους σκέφτονται να αρχίσουν αυτό το πολύ ενδιαφέρον χόμπι.

Ξεκινώντας λοιπόν, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι η σωστή προετοιμασία της κάθε διαδρομής, που θα πραγματοποιήσουμε, είναι το πιο σημαντικό πράγμα, ώστε να μπορέσουμε να την χαρούμε και να την απολαύσουμε. Γι' αυτό είναι απαραίτητο κάθε φορά να εξετάζουμε υποχρεωτικά και διεξοδικά όλους τους παρακάτω παράγοντες:

• Φυσική κατάσταση των πεζοπόρων
• Φυσικές συνθήκες διαδρομής
• Απαραίτητος ρουχισμός/εξοπλισμός

Αυτοί, μάλιστα, είναι μεταξύ τους πλήρως αλληλένδετοι και αλληλοεπηρεάζονται.

Φυσική κατάσταση πεζοπόρων

Είναι το Α και το Ω της απροβλημάτιστης πεζοπορίας. Γερά πόδια, υγιή πνευμόνια και καλή σωματική διάθεση αποτελούν προαπαιτούμενα για να ξεκινήσουμε. Αν κάτι απ’ όλα αυτά δεν πάει καλά, καλύτερα αφήστε το γι' άλλη φορά. Εφόσον πονάνε τα πόδια, οι αρθρώσεις υποφέρουν, αισθάνεστε κάποια αδιαθεσία ή διαβλέπετε κάποια σωματική ευαισθησία στις φυσικές συνθήκες μην ξεκινήσετε καθόλου, καθώς η παραμικρή πορεία ενδέχεται να αποδειχθεί εφιάλτης μεγάλης ταλαιπωρίας. Θυμηθείτε ότι, το κυρίως ζητούμενο είναι για τους περισσότερους η ευχαρίστηση της βόλτας και όχι η πρόκληση της υπέρβασης εαυτού.

Φυσικές συνθήκες διαδρομής

Η γνώση των φυσικών συνθηκών είναι κεφαλαιώδους σημασίας τόσο για την ασφάλεια μας, όσο και για να ευχαριστηθούμε την πεζοπορία μας. Μας επιτρέπει επίσης να σταθμίσουμε σωστά τόσο το επίπεδο της φυσικής μας κατάστασης, όσο και τον αναγκαίο εξοπλισμό που θα πρέπει να κουβαλάμε και αναλόγως να πάρουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις.

Η κατοχή του πεζοπορικού χάρτη είναι
αναγκαία ακόμα και σε καλά σηματοδοτημένα
μονοπάτια.

Για να κατατοπιστούμε για τις φυσικές συνθήκες μας είναι απαραίτητα δύο πράγματα: ο πεζοπορικός χάρτης/περιγραφή της διαδρομής καθώς και το δελτίο καιρού.

Από τον πρώτο μαθαίνουμε στοιχεία όπως οι αποστάσεις της αφετηρίας από την έδρα μας, η κυκλικότητα ή μη του μονοπατιού, το μήκος της διαδρομής, οι εναλλαγές κλίσεων, η διάρκεια πορείας, ο βαθμός δυσκολίας, η ύπαρξη σηματοδότησης, η ύπαρξη νερού και σημείων ξεκούρασης, η δενδροκάλυψη, η έκθεση σε ανέμους ή το λιοπύρι καθώς και ενδεχόμενα σημεία επικινδυνότητας ή ενδιαφέροντα αξιοθέατα. Από το δεύτερο μπορούμε να πληροφορηθούμε την αναμενόμενη θερμοκρασία και ατμοσφαιρική υγρασία, τα καιρικά φαινόμενα, τη διάρκεια και την ένταση της ηλιοφάνειας καθώς και τους επικρατούντες ανέμους, όπως και τον κίνδυνο εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς.

Συνδυάζοντας λοιπόν και τα δύο μπορούμε να προγραμματίσουμε και να σχεδιάσουμε μία πεζοπορία χωρίς περιττές ταλαιπωρίες, κατάλληλη για τα μέτρα μας και τις αντοχές μας, π.χ με βολική ώρα έναρξης και λήξης για την παρέα, κάτω από δέντρα το καλοκαίρι, σε πιο ανοιχτό πεδίο την άνοιξη, σε νότιες πλαγιές την περίοδο των βοριάδων κλπ. Ταυτόχρονα, όμως, μπορούμε να οργανώσουμε σωστά και τον ρουχισμό/εξοπλισμό που θα πρέπει να έχουμε μαζί μας.  

 Απαραίτητος ρουχισμός/εξοπλισμός

Ο εξοπλισμός της πεζοπορίας μας βοηθάει να πραγματοποιήσουμε την διαδρομή μας με ασφάλεια και ευχαρίστηση. Είναι μάλιστα πολύ σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτός πρέπει πάντοτε να μας βοηθάει και ποτέ να μην καταλήγει ασήκωτο, περιττό βάρος. Γι' αυτό και η επιλογή του είναι πολύ σημαντική.

Χωρίζεται σε απολύτως απαραίτητο, προαιρετικό μεν αλλά χρήσιμο, καθώς και εξοπλισμό ευχαρίστησης.

Ο απολύτως απαραίτητος είναι ακριβώς αυτό που λέει η λέξη και δεν επιτρέπεται να τον ξεχάσουμε. Ποτέ λοιπόν δεν ξεκινάμε αν δεν έχουμε:

• Άνετα, κλειστά και γερά παπούτσια, κατάλληλα για πολύωρο βάδισμα, τα οποία προστατεύουν το πόδι, μας βολεύουν και δεν μας χτυπάνε
• Άνετα και ελαφριά ρούχα, κατάλληλα για δρασκελιές αλλά και για τις καιρικές συνθήκες που αναμένονται. Από εμπειρία προτείνουμε να χρησιμοποιούνται τον χειμώνα πολλαπλές στρώσεις ελαφριών ρούχων που μπορούν να εναλλάσσονται, αντί για ένα βαρύ και δύσχρηστο πανωφόρι. Συνιστούμε, επίσης, κάθε εποχή να υπάρχει πάντοτε και μία επιπλέον μπλούζα για αλλαγή των ιδρωμένων.
• Ανθεκτικό σακίδιο πλάτης (άνετο, ελαφρύ, με γερά δεσίματα και πολλαπλές θήκες)
• Επαρκές νερό για τη διάρκεια της διαδρομής. Πάρτε οπωσδήποτε παραπάνω από όσο πιστεύετε ότι θα χρειαστεί. Συνιστούμε επίσης τη χρήση θερμός για ευνόητους λόγους.
• Επαρκή τροφή. Συνιστούμε ξηρούς καρπούς και ξερά φρούτα, που είναι υψηλής διατροφικής αξίας, μικρού όγκου και δεν αλλοιώνονται.
• Τον πεζοπορικό χάρτης της διαδρομής (απολύτως αναγκαίος για τον προσανατολισμό)
• Κινητό τηλέφωνο - πλήρως φορτισμένο – για χρήση GPS ή περιπτώσεις ανάγκης
• Λοιπό εξοπλισμό προστασίας (π.χ καπέλο/αντηλιακό/γυαλιά ηλίου το καλοκαίρι ή σκούφο/γάντια/αδιάβροχο τον χειμώνα)
• Ένα στοιχειώδες μικρο-φαρμακείο (με λίγους επιδέσμους, γάζες, ιώδιο, ντεπόν ψαλιδάκι, αμμωνία κλπ) και λίγα χαρτομάντηλα
• Μία-δύο αδειανές σακούλες για τη συλλογή των απορριμμάτων μας

 

Ανεβαίνοντας προς την κορυφή Λάζαρος.
Οι καιρικές συνθήκες σε ψηλές κορφές
είναι ευμετάβλητες κι απρόβλεπτες. 
.

Προαιρετικά μεν – αλλά, βάσει εμπειρίας, πολύ βοηθητικά για μας –μπορούμε να έχουμε μαζί μας και τα παρακάτω:

• Μπαστούνια πεζοπορίας (βοηθούν πολύ στην στήριξη καθώς και στην επιβάρυνση των γονάτων)
• Κλαδοψάλιδο (για τον καθαρισμό της διαδρομής από την «επιθετική» βλάστηση, ο οποίος απαιτείται πολύ συχνά στα μονοπάτια)

καθώς επίσης και διάφορα άλλα χρήσιμα αντικείμενα όπως π.χ πυξίδα, σουγιά, λίγο σχοινί, φακό, εντομοαπωθητικό κλπ.

Τέλος, στα παραπάνω μπορεί να προστεθεί και ο εξοπλισμός ευχαρίστησης, όπως λ.χ φωτογραφική μηχανή, κιάλια, μαγιό/πετσέτες, υπνόσακος κ.α, ο οποίος ασφαλώς ποικίλει από άτομο σε άτομο και ανάλογα με την φύση της κάθε διαδρομής.

Μικρή συλλογή από πεταλούδες που 
φωτογραφίσαμε στις πεζοπορίες μας
στη Σάμο.

Κλείνοντας το κομμάτι των προετοιμασιών επιβάλλεται, ωστόσο, να σημειώσουμε ότι, παρόλες τις καλές προετοιμασίες μας, στην πεζοπορία πάντοτε κάποιο απρόβλεπτο μπορεί να συμβεί: μία αναπάντεχη βροχούλα, ένα κλεισμένο μονοπάτι από κλαδιά και πέτρες, ένα στραμπούληγμα, ένα μικροατύχημα, ένα δάγκωμα από έντομο ή ζώο, μία αδιαθεσία είναι υπαρκτά ενδεχόμενα. Εφόσον είμαστε προσεκτικοί, δεν συμβαίνουν συχνά, όμως πρέπει να τα περιμένουμε και να μην μας αποθαρρύνουν. Με λίγη ψυχραιμία, επίδειξη ευελιξίας καθώς και κάποια μικρή επιπρόσθετη προσπάθεια αντιμετωπίζονται στην πλειοψηφία τους επιτυχώς και χωρίς πρόβλημα.

Κολυμπώντας στα εξαίσια νερά της παραλίας Κλήμα
μετά από 5 ώρες πεζοπορίας και
με φόντο τους Φούρνους Κορσέων.

Και αφού φτάνουμε αισίως στο τέλος, τίθεται συχνά το ερώτημα, αν πρέπει κανείς να καταφεύγει σε έμπειρους οδηγούς ή να ενταχθεί σε οργανωμένες πεζοπορικές ομάδες προκειμένου να κάνει τις εξορμήσεις του. Κατά τη γνώμη μας δεν είναι απαραίτητο, αρκεί βέβαια κάποιος να έχει μία στοιχειώδη εξοικείωση με την ανάγνωση χαρτών, τον προσανατολισμό, αλλά και τα μονοπάτια να έχουν μία κάποια σήμανση. 

Μπορεί βέβαια η οργανωμένη εκδρομή να παρέχει ασφάλεια, ωστόσο, αφού δύο αρχάριοι πεζοπόροι σαν και μας μπόρεσαν χωρίς κανένα πρόβλημα να οργώσουν τη Σάμο, με δεκάδες διαδρομές τα τελευταία χρόνια και χωρίς την παραμικρή βοήθεια από κανένα, έπεται ότι και το δεύτερο είναι απολύτως εφικτό και ρεαλιστικό. Επομένως στο δίλημμα, ασφάλεια ή ανεξαρτησία/ευελιξία σας αφήνουμε μόνους σας να διαλέξετε.

Σας ευχόμαστε καλές βόλτες,

Βασίλης κι Ευγενία

Σημ: Οι παραπάνω συμβουλές ισχύουν για ημερήσιες πεζοπορικές διαδρομές, μέσης δυσκολίας το πολύ, σε συνήθεις συνθήκες, οι οποίες δεν απαιτούν διανυκτέρευση και διαμονή στο ύπαιθρο.